Bu Maçlar Şiddet İçeriyor..!

[Kralkartal21]

PARTIZAN - KIZILYILDIZ


REKABETİN KÖKLERİ

Kızılyıldız – Partizan sadece Avrupa'nın değil, dünyanın en fazla şiddet içeren derbisi belki de. Büyük ideolojik farklılıklarla körüklenen düşmanlık her maçta şiddete neden olurken, bu kulüpler, balkanların yakın tarihini belirleyen birçok olaya da karıştılar.

Belgrad adeta futbol şiddeti için yaratılmış bir şehir; Kızılyıldız'ın Marakana'sıyla 400 metre uzağındaki Partizan'ın Partizana'sı arasında yer alan park bile çetelere gizlenme imkanı veriyor. Kırmızı beyazlıların savaş başlatan bir taraftar grubu var ve Partizanlılar da buna aynı şekilde karşılık veriyorlar.

Kızılyıldız kuruluşundan günümüze Sırp milliyetçiliğinin takımı olurken Partizan Sırp, Hırvat, Bosnalı ya da Makedon, tüm milletlerin bir arada yaşadığı büyük Yugoslavya idealini temsil ediyor. Kırmızı beyazlılar tamamen Sırp oyunculardan takım kurarken Partizan herkese kucak açıyor.

Partizan'ın adını stadın arkasında bulunan kilise ve mezarlıktan alan "Grobari" "Mezar Kazıcılar" grubuna karşı, kırmızı beyazlıların "Delije" "Güçlü Çocuklar" adlı bir hooligan topluluğu var. İki grubun liderlerinin maç öncesi kendi bölgelerindeki cafelerde buluşması mafya toplantılarını anımsatıyor.

Kızılyıldız taraftarı kendilerini çalışan ya da okuyan normal insanlar olarak tanımlarken, rakip takıma gönül verenleri öküz yada ördek olarak adlandırıyorlar.


RAKAMLARLA REKABET

Kızılyıldız 2. dünya savaşının ardından 4 mart 1945 tarihinde komünistler tarafından Belgrad üniversitesinin takımı olarak kurulduktan sonra halkın, hatta yoksulların takımı haline geldi.

Kulüp o kadar yoksuldu ki FK Obilic ve FK Slavija savaş döneminde koruduğu futbol toplarını Kızılyıldız'a bağışlamasa yoluna devam edemeyebilirdi. Tüm bu zorluklara karşın kırmızı beyazlılar kendilerini Yugoslav futbolunun iki baskın gücünden biri olarak kabul ettirmeyi başardı; karşılarındaki rakipleri ise pek tabi Partizan'dı.

Ezeli rakibiyle aynı yıl kurulan ordu takımı, adını ülkeyi Alman işgalinden kurtaran Tito'nun gerilla güçlerinden aldı. 1980'de ölene dek ülkeyi yöneten Tito bir Hırvattı, dolayısıyla ordu gibi Partizan kulübü de birleşik Yugoslavya düşüncesinin simgelerinden biri oldu.

1950'lerin sonunda Partizan'a başkanlık yapan ve kulübün ilk renkleri olan kırmızı maviyi, 1959 yılında siyah beyaza çeviren Franjo Tundjman, 1991 yılında özgür Hırvatistan'ın ilk cumhurbaşkanı oldu.

Yugoslavya döneminde Marakana'da oynanan milli maçlara iki kulüp taraftarı da takımlarının formalarıyla gelirken Kızılyıldızlılar milli marşı ıslıklamaktan çekinmiyorlardı.

"Güçlü Çocuklar" maç sırasında "Sırbistan, Yugoslavya değil" sloganları atıp gelenkesel Sırp şarkıları söylüyordu. 1991'de bu grubun Dinamo Zagreble oynanan maçta rakip tribüne saldırmasının Balkanlardaki karışıklığı başlattığı herkes tarafından kabul ediliyor.

Mateja Kezman PSV'ye gitmeden önce Partizan formasıyla 5 derbi oynadı ve hepsinde Kızılyıldız'a gol atmayı başardı. Şimdi milli maçlar için ülkesine döndüğünde bile ayağına her top geldiğinde Kızılyıldızlıların oturduğu bölümden protestolar yükseliyor.

Şu anda Fenerbahçe forması giyen Kezman, bu protestolar nedeniyle milli takımda en iyi futbolunu sergileyemiyor. O duruma politik yaklaşıp "Belgrad'da oynamak kolay değil, taraftar çok heyecanlı" demekle yetiniyor.


GÜVENLİK NE DURUMDA?

"Grobari" 5 yıl önce bir patlayıcı madde atarak Kızılyıldız tribününde 8 yaşında bir çocuğun ölümüne neden olmasının ardından resmi olarak kapatılsa da varlığını sürdürüyor. Kavgalar maçtan 1 saat önce başlıyor ve iki ekibin karşılaşmalarında bir polis ordusu görev yapıyor. Yine de kimse çok endişeli değil, ne de olsa derbilerde insanlar kavga eder!


UNUTULMAYAN İSİMLER

1991'de Kızılyıldız Marsilya'yı yenerek Avrupa'nın en büyüğü olurken kadrosunda yer alan Prosinecki, Savicevic, Mihajlovic, Belodedic, Jugovic, Pancev gibi isimler ilerleyen yıllarda Avrupa'nın dev kulüplerinde forma giyerken Stojkovic, Savic, Kovacevic, Stankovic kırmızı beyazlıların diğer ünlü oyuncuları olarak dikkat çekiyor.

Partizan'da forma giyen yıldızlar arasındaysa Yugoslav ekolünün önemli isimleri Cvetkovic, Mijatovic ve Milosevic'in yanı sıra Türk futbolunun yabancı olmadığı Kaloperovic, Veselinovic, Milutinovic, Antic, Ivancevic, Novak, Prekazi, Vokri, Ilic ve Kezman da yer alıyor.

MARATON.COM.TR
ANALİZ: MEHMET ÖZKAN